Online hulp voor
verslaafden
HOME
VERSLAVING
BEHANDELING
KLINIEK
CONTACT
VERSLAVING
>
TABAKVERSLAVING
Tabak
Tabak komt van de tabaksplant (Nicotiana tabacum). De bladeren kunnen 1,5% tot 3,5% nicotine bevatten. Na twee tot drie maanden wordt de plant geoogst. De tabaksbladeren moeten eerst drogen. Daarna volgt het fermenteren. Dit is een soort gisten. De tabaksbladeren worden op stapels gelegd. De temperatuur in de stapels loopt op tot 50 graden. De tabak verandert hierdoor van samenstelling, smaak en geur. De stapels worden zo nu en dan gekeerd. Vervolgens laat men de tabak enige jaren rusten. Pas dan worden de tabaksbladeren verwerkt tot sigaretten, sigaren of shaq. Eventueel worden smaak- en geurstoffen toegevoegd zoals vanille, menthol, honing, chocolade of pepermunt.
Soorten
Tabak komt in verschillende vormen op de markt. Je hebt sigaretten, shaq, pijptabak en sigaren. Ook heb je pruimtabak en zelfs snuiftabak. Verder heb je snuss. Snuss zit in een soort theezakje die je onder je lip stopt. Het is in Zweden toegestaan maar in de rest van Europa verboden.
Hoeveel mensen roken?
In Nederland nam rond de Tweede Wereldoorlog het roken enorm toe. Sinds eind jaren zestig komt er steeds meer kritiek op het roken van tabak. In 2005 rookte 26% van de bevolking elke dag. In 1997 was dit nog 35%. Minder roken is dus de trend.
Van de scholieren tot 16 jaar heeft 19% onlangs nog gerookt. Dat betekent dat veruit de meerderheid niet rookt. Roken eist veel slachtoffers. Enige cijfers:
-
* In 2004 zijn 19415 mensen overleden door roken.
-
* Hiervan overleden 8033 mensen aan longkanker, 3427 aan aandoeningen van de luchtwegen, 5388 aan hart- en vaatziekten en de rest aan overige kankers.
-
* Rokers leven gemiddeld 13 jaar korter dan niet-rokers.
Manieren van gebruik.
In Zuid-Amerika gebruikten Indianen tabak bij religieuze ceremonies en als medicijn tegen allerlei ziekten. Columbus ontdekte de tabaksplant in 1492 en bracht hem naar Europa waar het als genotmiddel gebruikt werd. Tabak rook je. Je kunt het ook kauwen en snuiven. Bij pruimtabak kauw je enige tijd op de tabak en spuugt het daarna weer uit. Zeer fijn gemalen tabak kun je ook snuiven. Dit komt in Nederland bijna niet voor. In Zweden is het wel populair.
De opname / afbraak van tabak.
Tabaksrook bevat nicotine, teer en koolmonoxide. Nicotine is de stof in tabak die zorgt voor de effecten., Teer zit in de tabaksrook en bestaat uit duizenden vaste en vloeibare stoffen. Koolmonoxide is een reukloos gas dat ontstaat als iets met onvoldoende zuurstof verbrandt.
Nicotine
De in de rook opgeloste nicotine gaat door de mond en luchtpijp naar de longen. Via de longen komt de nicotine in het bloed terecht. Het bloed brengt de nicotine in het bloed terecht. Het bloed brengt de nicotine naar alle organen en de hersenen. Na 7 seconden bereikt de nicotine de hersenen. In de hersenen stimuleert nicotine de afgifte van dopamine waardoor je je lekker gaat voelen. Het bloed met nicotine bereikt ook de bijnieren die door de nicotine extra adrenaline gaan afgeven. Je hartslag wordt opgejaagd en je bloeddruk gaat omhoog. Het bloed met nicotine gaat ook naar de lever. Daar wordt de nicotine afgebroken. De afbraakproducten verlaten via de nieren het lichaam. Tijdens zijn tocht door het lichaam beschadigt nicotine de vaatwanden en zorgt hij voor een toename van (slechte) cholesterol.
Koolmonoxide
Koolmonoxide gaat via de luchtpijp naar de longen. Via de longen komt de koolmonoxide in het bloed terecht. Koolmonoxide bindt zich veel sneller aan de rode bloedlichaampjes dan zuurstof. Normaal vervoeren de rode bloedlichaampjes de zuurstof. Zij kunnen dat nu niet meer, waardoor belangrijke organen, zoals net hart, de longen en de spieren te weinig zuurstof krijgen. Na 24 uur is de koolmonoxide uit je lichaam verdwenen.
Teer
Teer komt niet verder dan de luchtwegen en de longen. De wand van de luchtweg bestaat uit slijm en trilhaartjes. De trilhaartjes houden vuil tegen en trillen het weer naar buiten. Teer gaat op het slijm en de trilhaartjes zitten. De slijmlaag raakt hierdoor ontstoken en de haartjes trillen niet meer. Vuil en schadelijke stoffen worden dan niet meer naar buiten gewerkt en komen diep in de longen terecht. Om het vieze slijm kwijt te raken, moet je het ophoesten. Als je stopt met roken verdwijnt de teerneerslag weer. Na 3 maanden functioneren de longen weer normaal.
Wat voel je?
Door nicotine voel je je opgewekt, rustig en ontspannen. Je zelfvertrouwen neemt toe en je kunt je beter concentreren. Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog en de bloedvaten (vooral de kleinere) vernauwen zich. De temperatuur in handen en voeten gaat omlaag. Als het nicotinepeil daalt, ga je je onrustig voelen. Voor sommige mensen een reden om weer te gaan roken.
Risico's van het roken
Korte termijn:
-
* Adem
-
Van roken krijg je een vieze adem. Alles gaat naar rook ruiken: je haren en je kleren.
-
* Conditie
-
Roken is slecht voor je conditie. Dat komt doordat de koolmonoxide de zuurstof in het bloed verdringt, waardoor de belangrijke organen te weinig zuurstof krijgen.
-
* Budget
-
Roken is een aanslag op je budget. Als je 12 sigaretten per dag rookt kost je dat al 840 euro per jaar ofwel 70 euro per maand.
-
* Verslaving
-
Nicotine is naast heroïne de meest verslavende stof die we kennen. Je kunt sterk naar het effect verlangen. Gewenning treedt heel snel op. Je hebt dan meer nodig om het
effect nog te voelen. Als de hoeveelheid nicotine uit je lichaam verdwijnt krijg je last van ontwenningsverschijnselen. Je voelt je onrustig of gespannen. Ga je weer roken dan verdwijnen die
onrustgevoelens voor even. Je onderdrukt met roken de onrustgevoelens, die eigenlijk door het roken zelf ontstaan zijn.
-
* Meeroken
-
Meeroken is schadelijk voor de gezondheid. 85% van de sigarettenrook komt in de omgeving terecht. Als je niet rookt, rook je dus mee. Jaarlijks overlijden zo'n 200 mensen aan longkanker door meeroken.
Lange termijn:
-
* Slechte huid en tanden
-
Tabak zorgt ervoor dat je huid vroegtijdig veroudert. Rokers van 40 kunnen al rimpels hebben als mensen van 60. Dat komt doordat roken de kleine bloedvaten vernauwt, waardoor de huid onvoldoende zuurstof krijgt.
Ook wordt door roken een bepaald eiwit afgebroken dat je huid stevig en elastisch houdt. Rokers krijgen ook lelijke tanden.
-
* Schade aan stembanden
-
Door roken kan slijm in je keel ophopen. Dat verdwijnt alleen door te hoesten of te schrapen. De stembanden kunnen daardoor geïrriteerd raken waardoor de helderheid van de stem verdwijnt.
-
* Chronische bronchitis en longemfyseem
-
Door teer kan het slijmvlies in je luchtwegen gaan ontsteken. Die ontsteking kan chronisch worden. Je hebt dan chronische bronchitis. Klachten zijn: hoesten, slijm opgeven, benauwdheid en kortademigheid.
Chronische bronchitis kan overgaan in longemfyseen. Door het hevige hoesten en doordat het vuil steeds dieper de longen indringt gaan de longblaasjes kapot. Je kunt dan minder goed ademhalen.
Longemfyseem is alleen te stoppen door niet meer te roken.
-
* Longkanker
-
Longkanker ontstaat doordat de schadelijke stoffen in de tabaksrook steeds dieper het slijmvlies inzakken. Er kan dan abnormale celgroei ontstaan. Dit vormt de bron van kanker. Ook wordt het risico van neus,-
keel-, slokdarm- en strottenhoofdkanker groter.
-
* Hart en vaatstoornissen:
-
1) Beschadiging vaatwanden - Nicotine beschadigt de vaatwand en verhoogt de bloeddruk.
-
2) Slagaderverkalking - Nicotine verhoogt ook de hoeveelheid (slechte) cholesterol. Als je vaatwanden beschadigd zijn blijft cholesterol makkelijker plakken. De hoge bloeddruk zorgt er vervolgens
voor dat de cholesterol in de vaatwand wordt geduwd. Gevolg: aderverkalking.
-
3)Langzaam stromend bloed - Roken maakt je bloed dikker waardoor het langzamer stroomt. Ook hierdoor plakt de cholesterol makkelijker aan elkaar. Er kan zich dan een stolsel vormen. Een
stolsel kan een vaatwand afsluiten, zeker op een plek waar de vaatwand al door aderverkalking aangetast is. Hierdoor kan een hartinfarct of een beroerte ontstaan. Een vernauwing van de bloedvaten in de
benen kan pijnlijke benen veroorzaken.
Het bloed wordt dikker doordat er door roken meer bloedlichaampjes en meer bloedplaatjes zijn. De extra rode zijn nodig omdat er door de koolmonoxide onvoldoende zuurstof vervoerd wordt. De extra witte
zijn dan nodig om de ontsteking van de vaatwand tegen te gaan. De extra bloedplaatjes zijn nodig om het wondje te dichten.
-
* Seksualiteit en zwangerschap
- -Man, Roken is schadelijk voor de kwaliteit van het sperma. Er zijn minder spermacellen en de aanwezig spermacellen kunnen de eicel minder goed bevruchten. Het dichtslibben van aders in
de penis kan impotentie veroorzaken.
- -Vrouw, Roken vergroot de kans op onvruchtbaarheid. Ook vergroot roken de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
- -Ongeboren baby, Baby's krijgen door roken minder zuurstof. Gevolgen: grotere kans op mislukken van de zwangerschap en een tragere groei.
- -Baby, Door roken is er minder moedermelk en bevat de melk minder voedingsstoffen. Ook zit er nicotine in de moedermelk. Grotere kans op wiegendood.
- -Kinderen, Kinderen van rokende ouders hebben vaker aandoeningen van de luchtwegen en middenoorontsteking.
Beperken van de risico's.
De risico's van tabak zijn enigzins te beperken.
* Weinig roken - Weinig roken maakt het risico op ziekten aan de luchtwegen kleiner dan veel roken. Dit geldt ook voor hart- en vaatziekten. Echter vanaf 4 sigaretten per dag is er al een duidelijk groter risico op hart- en vaatziekten. Bovendien mislukt het minderen vaak omdat rokers het niet volhouden of hun rookstijl gaan aanpassen. Zij nemen dan meer trekjes of inhaleren dieper, waardoor een eventueel positief effect weer teniet gedaan wordt.
* Lichte/filter sigaretten - Lichte/filter sigaretten maken het risico op ziekten aan de luchtwegen iets minder groot dan zware sigaretten. Bij hart- en vaatziekten treedt dit effect niet op. Probleem is dat bij lichte sigaretten rokers hun rookstijl gaan aanpassen. Ze nemen meer trekjes, roken de sigaret tot het eind op en inhaleren dieper of knijpen de filter eraf Hierdoor verdwijnt het eventuele positieve effect.
De Wet
De belangrijkste regels van de tabakswet zijn:
-
* Tabak mag alleen in tabakswinkels of in een afgescheiden ruimte in een supermarkt worden verkocht.
-
* Aan jongeren onder de 16 jaar mag geen tabak worden verkocht. De verkoper moet in geval van twijfel een identiteitsbewijs vragen.
-
* Tabaksreclame en -sponsoring zijn verboden. Alleen in tabakswinkels mag nog reclame worden gemaakt. Dus: geen tabaksreclame op radio, TV, billboards, internet, kranten en tijdschriften.
-
* Een sigaret mag niet meer bevatten dan 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide ontstaan. Voor een shagje van 750 mg is 12 mg teer toegestaan. Voor sigaren en voor pijptabak is geen norm.
-
* Sigarettenpakjes moeten waarschuwingen bevatten zoals: roken is dodelijk, roken brengt u en anderen rondom u ernstige schade toe.
-
* In overheidsgebouwen mag niet meer worden gerookt. Dit geld ook voor ziekenhuizen, verpleegtehuizen, bibliotheken, scholen en gesubsidieerde sportcentra. In het openbaar vervoer mag ook niet meer gerookt
Stoppen met roken levert onmiddellijk voordelen op: Je gaat er meteen beter uitzien!
-
* Na 24 uur neemt de kans op een hartinfarct af.
-
* Na 48 uur verbeteren smaak en reuk.
-
* Na 3 dagen is de koolmonoxide uit je lichaam, waardoor je makkelijker kunt ademen en meer energie krijgt.
-
* Na 2 maanden is de longfunctie met 10% verbeterd. Je gaat je fitter en gezonder voelen.
-
* Na een jaar is de kans op een hartkwaal met 50% gedaald.
-
* Na 10 - 14 jaar is de kans om te overlijden aan kanker gelijk aan die van een niet-roker.
-
* Nar 15 jaar is de kans op een hartkwaal gelijk aan die van een niet-roker.
Er zijn vele methoden om te stoppen. Een overzicht van stopmethoden en adressen vind je bij: www.stivoro.nl/hulpbijstoppen of bel 0900-9390. Je kunt stoppen met:
-
1) Hulp van de huisarts.
-
2) Stopmail, een ondersteuningsprogramma via mail.
-
3) Telefonische coaching (7gesprekken van 10 minuten).
-
4) Persoonlijke coaching (6 gesprekken).
-
5) Training pak je kans (9 sessies).
-
6) Gedragstherapie.
-
7) Nicotinevervangers (via apotheker) zoals pleisters, kauwgum en tabletten.
-
8) Zyban (via de huisarts), een medicijn dat ontwenningsverschijnselen en de behoefte om te roken vermindert.
-
9) Boek Allen Carr.
-
10) Acupunctuur.
Bij de Jellinek kun je een zelfhulpprogramma op het net volgen. Voor mensen die om medische redenen moeten stoppen biedt de Jellinek ook nog een behandeling.
Neem voor informatie contact op met Jellinek te Amsterdam.Of bezoek de website
Informatie en hulp:
Tabak infolijn : 0900-9390
Drugs Infolijn : 0900-1995
Alcohol infolijn : 0900-500 20 21
Jellinek Infolijn: 020-408 77 74 (ma. t/m do. tussen 15.00 en 17.00.)
Gokken infolijn : 0900-217 77 21
Websites:
http://www.jellinek.nl
http://www.stivoro.nl
Bronnen & Met dank aan:
Jellinek Innovatie en preventie. (folders en informatie)
Thijs Veerman. (illustratie, vormgeving en ontwerp website.)
Terug
of
Verder
HOME
VERSLAVING
BEHANDELING
KLINIEK
CONTACT