Aangepast zoeken
VERSLAVING > SLAAP- & KALMERINGSMIDDELEN
Slaap- en kalmeringsmiddelen worden door artsen voorgeschreven bij slaapproblemen en bij spanning.
Dat gebeurt wanneer deze klachten je functioneren belemmeren of wanneer je er erg onder lijdt.
Slaap- en kalmeringsmiddelen hebben een dempende werking op je hersenactiviteit.
Wat betreft werking lijken ze op elkaar. Ze behoren tot de geneesmiddelengroep van de benzodiazepinen.
Er zijn veel soorten slaap- en kalmeringsmiddelen.
Ze verschillen van elkaar in de snelheid waarmee ze door het lichaam worden opgenomen en in de duur van het effect.
Bij de benaming wordt een onderscheid gemaakt in de stofnaam en in de merknaam.
Hieronder een lijstje met een aantal bekende slaap- en kalmeringsmiddelen. Eerst de stofnaam dan de merknaam.
5% van de bevolking van 15 tot en met 64 jaar heeft onlangs nog slaap- en kalmeringsmiddelen gebruikt. Dit zijn zo'n 550.000 mensen.(ivo 2005) 6,7% van de vrouwen heeft onlangs nog gebruikt. Bij de mannen is dit 3,7%. Hoe ouder hoe meer er geslikt wordt. Tussen de 15 en 24 jaar oud heeft maar 1,3% gebruikt. Tussen de 45 en 64 jaar oud heeft 6,8% gebruikt. (ivo 2005)
In 2005 waren in Nederland 410 gebruikers in de verslavingszorg onder behandeling. (ivz 2005) Het werkelijke aantal mensen dat hulp zoekt is veel groter. Veel mensen zoeken ook hulp buiten de verslavingszorg bijvoorbeeld bij kruisverenigingen, GGZ- instellingen of GGD's.
Slaap- en kalmeringsmiddelen worden geslikt. Via maag en darmen worden zij opgenomen in het bloed. Sommige middelen worden langzaam opgenomen, andere snel. Bij snelle opname ondervind je snel effect. Dit zie je vooral bij slaapmiddelen.
Het bloed brengt de werkzame stof naar de hersenen en andere organen. In de hersenen zorgen de benzodiazepinen ervoor dat bepaalde zenuwen het stofje GABA gaan afscheiden. GABA maakt andere zenuwen minder actief. De overdracht van prikkels van de ene zenuw naar de andere wordt minder. De hersenactiviteit neemt af. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een onrustmakende gedachten sluimerend aanwezig blijft en niet naar boven komt. Het gevolg is dat je kalm en rustig blijft.
In de lever worden de slaap- en kalmeringsmiddelen afgebroken. Bij sommige gaat de afbraak snel, bij andere juist langzaam. De afbraakeffecten hebben soms ook nog een effect. Soms nog sterker dan de oorspronkelijke pil. Hierdoor werken deze middelen lang door. Dat zie je vooral bij kalmeringsmiddelen.
Er zijn kalmeringsmiddelen waarvan de werkzame stof of werkzame afbraakproducten tot wel honderd uur in je bloed blijven. Dat betekent dat je dagen onder invloed bent. Als je het middel elke dag gebruikt treedt stapeling van werkzame stof op. De bijwerkingen nemen dan behoorlijk toe. Je bent dan moe, suf en slaperig, je geheugen functioneert minder en je hebt slappe spieren.
Middelen die snel werken en snel afgebroken worden., zijn over het algemeen (in)slaapmiddelen. Middelen die langzaam afgebroken worden , zijn over het algemeeen kalmeringsmiddelen.
Slaapmiddelen werken slaapverwekkend. Na inname voel je je goed en ontspannen. Je wordt rustig en kalm. Je klachten verminderen. Spanningen en angstgevoelens worden minder of verdwijnen. Je kunt beter slapen en stress vermindert. Soms raak je zelfs een beetje in een roes. De effecten lijken dan op alcohol.
Vervelende bijwerkingen:
Slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen vervelende bijwerkingen hebben. zoals: slaperigheid (overdag), een leeg gevoel, sufheid, vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid,, dubbel zien, geheugenverlies, verminderd reactievermogen en slappe spieren waardoor je onzeker gaat lopen. Ook kun je last krijgen van verstopping, gewichtstoename, misselijkheid, diaree. Verder heb je geen zin meer in sex.
Bij dagelijks gebruik nemen de kansen op deze bijwerkingen toe.
Kansen op ongelukken:
Slaap- en kalmeringsmiddelen maken je suf. Ze verminderen de concentratie en verslappen je spieren. Hierdoor kun je vallen.
Vallen zie je vooral bij ouderen. Door een verminderde reactiesnelheid, slappe spieren en coördinatiestoornissen zijn deze middelen ook gevaarlijk in het verkeer of bij het bedienen van machines.
Geheugen:
Je geheugen functioneert slechter. Dingen die net gebeurd zijn vergeet je. Dat komt doordat informatie minder goed opgeslagen wordt.
Je kunt je dingen niet meer herinneren. Er is een gat in het geheugen.
Slaapmiddelen (pillen) in combinatie met alcohol:
De combinatie van slaap- en kalmeringsmiddelen met alcohol is zeer riskant. Het zijn allebei verdovende middelen die elkaars werking extra versterken.
Onvoorspelbare agressieve reacties kunnen optreden. Deelname aan het verkeer kan fatale gevolgen hebben.
Afhankelijkheid aan slaapmiddelen (pillen);
Je kunt erg snel lichamelijk afhankelijk worden van slaap- en kalmeringsmiddelen. Ook kun je er heel erg sterk naar verlangen.
Gebruik lijkt de enige oplossing om je nog een beetje prettig te voelen.
Het lichaam went snel aan slaap- en kalmeringsmiddelen. De gewenning gaat zo snel dat je na enkele weken de effecten al niet meer voelt. Het risico bestaat dan dat je meer gaat nemen. Bij dagelijks gebruik van slaapmiddelen beginnen de effecten al na 2 weken af te nemen. Bij dagelijks gebruik van kalmeringsmiddelen beginnen dev effecten al na 8 weken af te nemen.
Bij stoppen krijg je last van Ontwenningsverschijnsellen. Die zijn er al, als je drie maanden lang dagelijks een hoge dosis slikt. De ontwenningsverschijnselen, ook wel afkickverschijnselen genoemd beginnen na 1 tot 5 dagen en kunnen afhankelijk van het middel wel een maandlang duren. Vaak krijg je de klachten waarvoor je het middel oorspronkelijk nam terug, soms zelfs in versterkte mate. Je wordt nog angstiger dan je al was. Dit wordt rebound genoemd. Het is daarom ook zo moeilijk om te minderen of te stoppen. Ontwenningsverschijnselen zijn: spierpijn, slapelossheid, angst, rusteloosheid, transpireren, trillerigheid, duizeligheid, hoofdpijn, overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking, spraak- en kijkstoornissen. De onthoudingsverschijnselen (/afkickverschijnselen)kunnen heel erg hevig zijn en verschillen per persooon.
Om vertslaving te voorkomen moet je slaapmiddelen (pillen) niet langer dan 2 weken nemen. En kalmeringsmiddelen niet langer dan 8 weken nemen. Bespreek de klachten en eventuele angsten om te stoppen met uw huisarts.
Je lost je (slaap)problemen niet op met slikken;
Slaapproblemen en spanningsklachten zijn natuurlijke signalen die aangeven dat er iets niet in orde is. Met het slikken van slaap- en kalmeringsmiddelen worden die signalen gedempt.
De problemen verschuiven naar de achtergrond. Het risico bestaat dan dat je niet meer naar de oorzaak van je klachten kijkt.
Of naar mogelijkheden om de problemen op een andere manier op te lossen.
Omdat slaap- en kalmeringsmiddelen de oorzaak van je problemen niet wegnemen, kan gebruik hoogstens een tijdelijke oplossing zijn.
Bij langdurig gebruik kun je je problemen ook steeds slechter het hoofd bieden. Je bent steeds minder in staat om stress op te vangen of oplettend te reageren. Het wordt dan ook steeds moeilijker om iets aan de oorspronkelijke problemen te doen.
Vervlakken van je gevoelens:
Bij langdurig gebruik worden je gevoelens vlakker. Je voelt geen blijdschap meer, je kunt niet meer lachen of genieten. Het leven lijkt vlak en kleurloos, je wordt steeds onverschilliger en je hebt nergens meer interesse in.
Zwangerschap met borstvoeding en slaap- en kalmeringsmiddelen:
Het beste is wanneer zwangere vrouwen geenslaap- of kalmeringsmiddelen gebruiken. Het ongeboren kind krijgt deze middelen ook binnen.
Dit kan leiden tot aangeboren afwijkingen zoals groeivertragingen. Bij de geboorte kan de baby ontwenningsverschijnselen krijgen zoals een slechte zuigreflex, diarree en overgeven.
Ook bij borstvoeding gebruikt de baby mee. Het kind kan hierdoor verdoofd raken.
De meeste mensen krijgen hun eerste slaap- of kalmeringsmiddel van de huisarts. Acht van de tien patiënten zien alleen de eerste keer hun arts.
Vervolgrecepten worden vaak telefonisch door de doktersassistente afgehandeld. Daardoor worden slaap- en kalmeringsmiddelen veel te lang gebruikt.
Mocht gebruik toch noodzakelijk zijn, bedenk dan het volgende:
Veel mensen hebben een verkeerd idee over wat goed slapen is. Zij denken slecht te slapen, maar dat valt erg mee. Normaal slaap je tussen de 5 en 10 uur. Ouderen hebben minder slaap nodig dan jongeren. Het is normaal dat ze wat vaker wakker worden. Tijdens de slaap heb je een periode waarin je diep slaapt, licht slaapt en droomt. De diepe slaap vindt vooral in de eerste 4/5 uur van de slaap plaats. De diepe slaap en het dromen zijn belangrijk voor het goed uitrusten. Je hebt pas een slaapprobleem wanneer je overdag slecht functioneert.
Slaap- en kalmeringsmiddelen vallen onder de wet op de Geneesmiddelenvoorziening. Ze mogen alleen door een arts worden voorgeschreven.
Stichting Vrouwen en medicijngebruik : 040-2121746
Korrelatie : 0900-1450
Drugs Infolijn : 0900-1995
Alcohol infolijn : 0900-500 20 21
Gokken infolijn : 0900-217 77 21
Jellinek Infolijn : 020-408 77 74 (ma. t/m do. tussen 15.00 en 17.00.)
Jellinek Innovatie en preventie. (folders en informatie)
Thijs Veerman. (illustratie, vormgeving en ontwerp website.)