Header image
reikisymbool
Reiki en Aromatherapy
line decor
  HOME  ::   DE
line decor
   

 

Nomenclatuur

Plantennomenclatuur is een internationale, wetenschappelijke naamgeving voor planten en plantengroepen. (nomen = naam, calare = geven).

In de oudheid benoemde men planten met een geslachtsnaam die lang en beschrijvend was en hiervoor gebruikte men het Latijn en het Grieks. Theophrastus (4de eeuw voor Chr.) ordent de planten volgens opvallende morfologische kenmerken. Later verdween het gebruik van het Grieks voor plantennamen en werd meer Latijn gebruikt.

In de middeleeuwen gebeurt de ordening van planten volgens de geneeskrachtige werking van planten (kruidenboeken) en kloosterlingen gebruiken wetenschappelijke namen in het Latijn. (Vanaf het jaar 500 tot 1500 na Chr.)

De Zweedse botanicus Carolus Linnaeus (1707-1778) was de grondlegger van de huidige naamgeving voor planten en gaf in 1753 een belangrijk boek uit nl. de "Species Plantarum". Elke plant krijgt hierin een tweeledige naam, bestaande uit een geslachtsnaam en een soortaanduiding.

Het prioriteitsbeginsel zorgt ervoor dat elke plant slechts één correcte en geldige wetenschappelijke naam kan bezitten en hierbij heeft de eerste wettige naam na 1753 altijd voorrang. Andere wetenschappelijke namen voor die ene plant worden dan synoniemnamen.

Belangrijke voordelen van het gebruik van wetenschappelijke namen zijn:

- Slechts één naam voor één plantensoort. Het voorkomt misverstanden.

- Universeel door alle plantkundigen en vakmensen overal in de wereld te gebruiken.

- Onderlinge verwantschap is gemakkelijk te zien. Bijvoorbeeld Prunus domestica (pruim), Prunus persica (perzik), Prunus armeniaca (abrikoos), Prunus triloba (amandelboompje) en Prunus dulcis (amandel) behoren alle tot het geslacht Prunus (= steenfruit). Alle steenfruitsoorten behoren tot dezelfde plantenfamilie.

 

abortivum
adipositas
adjuvantia
adstringentia
agalactagogum
amarllm
anaestheïicum
analepticum.
analgeticum
anaphrodisiacum
anhydroticum
anthelminthicurn
aphrodisiacr"rm
anodyne
antacida
anti allergica
anti arthritica
anti asthmatica
anti biotica
anti coagulantica
anti diarheïica
anti diureticum
anti dyscratia
anti emetica
anti hemorrhoildalia
anti hypertensia
anti sclerotica
anti phlogisticum
anti pyreticum
anti septicum
anti spasmodica
aperativa
aromaticum
asthenisch
bechica
bloeddrukregulans
Cardiotonicum
cardiaca
carminativum
causticum
cholagogum
cholecystopathieen
cholereticum
corrigens
cosmetica
cumulatie
curativa
cysthopatieen
decongestivum
demulcens
dermatose
dermatotropia
desinfectans
diaphoreticum
digestivum
diureticum
drastica
emeticum
emmenagogum
emolliens
expectorans
febrifugum
galactagogum
haematicum
haemopaticum
haemostypticr-rm
hypnoticum
inhalantia
lactagoga
laxantia
lienalia
litholyicum
lithostripticum
lymphaticum
mucilaginosum
narcoticum
nervinum
neurolepticum
ophthalmicum
otologica
pectoralia
pertussica
purgative
resorbens
revulsivum
rhinologica
roborantia
secretolitica
sedativum
somnifera
spasmollticum
stimulans
stomachicum
taenifugum
tranquilizer

vruchtdrijvend
vetzucht, zwaarlijvigheid
ondersteunend
samentrekkend
melksecretie remmend
bittermiddel
gevoelloosheid teweegbrengend
herstel,verbetering,opwekkend
pijn verminderend zonder bewustzijn te beïnvloeden
geslachtslust temperend
zweetsecretie remmencl
wormdrijvend middel
geslachtslust opwekkend
pijnstillend
maagzuur bindend
tegen allergie,overgevoeligheid
tegen gewïichtsonsteking
ontkrampend en slijmlosmakend
tegen het leven
bloedstolling tegengaand
tegen buikloop
tegen afdrijving van vocht
bloedzuiverend
tegen braken
tegen aambeien
tegen hoge bloeddruk
tegen vaatverharding
ontsteking remmend
koortsonderdrukkend
desinfectans. bacteriegroei tegengaand
tegen krampen, spasmen
eetlust opwekkend
smaakbrengend
zwakte krachteloosheid
anti hoestmiddel
bloeddrukregelaar
hartversterkend
op het hart werkend
wind verdrijvend (perpermunt gember,kaneel)
brandend ,etsend
gal vrijmakend uit de galblaas
aandoening van de galblaas
stoffend die de levercellen aanzetten tot verhoogde galproductie
(smaak)verbeteraar
verfraaiing van huid en haren
toevoegsel
wondgenezend
ziekten van de blaas
drukverminderend bij opgezwoIlen slijmvliezen
verzachtend
huidziekten
voor de huid
ontsmettend
zweetmiddel
spijsvertering verbeterend
vocht atïrijvend
sterk (laxerend)
braakmiddel
menstruatie opwekkend of versterkend
maakt verhardlingen,huid en slijmvliezen zachter
opgeven,ophoesten van slijm uit de borst en bronchiën,slijmoplossend
Koortswerend
zogdrijvendmiddel
ter behandeling van bloedziekten
bloedvorming bevorderend
bloedstillend middel
kalmerend. slaapverwekkend
in te ademen stof
zogsecretie bevorderend
bevorderl de ontlasting
op de milt werkend
oplossen van stenen,concrementen:verhardingen
oplossen van stenen,concrementen
voor het lymphatische gestel
slijmbevattend geneesmiddel
verdovend
voor de zenuwen
kalmerend op prikkels van binnen en buiten (emoties)
geneesmiddel voor het oog
voor de oren
op de borst werkend
anti kramphoest
laxans, zuiveraar
resorptie,opname,opzuigenbevorderend
afleidend middel (tegenprikkel andere plaats)
neusmiddel
versterkend
secretorisch slijm oplossend
kalmerend, bedarend
slaapwekkend
kramp oplossend opheffend
prikkelend, opwekkend
eetlust en spijsvertering bevorderend
lintwormverdrijvend
kalmerend bij emotionele opwinding en angsten

 

urodesinfectia
urrolithiasis
urolitholyticum
urotropica
uterotonicum
vasoconstrictor
vasodilatator
venostasis
vermifugum

ontsmettende werking op blaas en nieren
vorming van urine stenen
oplossing van urine-stenen
nieren en blaas betreffend
uterus,baarmoederversterkend
samentrekkend snoering van de vaten
vaatverwijding
verhindering van afvloed van veneus bloed (stuwing)
wormdrijvend

 

Terug naar index

Nomenclatuur vervolg...

Werking / Bewerking / Indicatie / Plantendelen / Receptuur

In de kruidengeneeskunde is het vrij gebruikelijk te werken met Latijnse begrippen. Sommige zijn wel te herleiden, andere zijn wat lastiger thuis te brengen. Wellicht kan dit woordenboek een uitkomst zijn.

Bij veel geneeskruiden kom je de werking tegen in het Latijn. Dit heeft natuurlijk een reden. Latijn wordt internationaal in de gezondheidszorg gebruikt waardoor verwarring voorkomen kan worden. We bedoelen allemaal hetzelfde.

Werking

woord

betekenis

adaptogeen

immuunversterkend, verhoogt stresstolerantie

adstingent

samentrekkend

adstringerend

samentrekkend

Afrodisiacum Afrodisiaca verbeteren de doorbloeding naar de geslachtsdelen en zorgen voor een optimale hormonale huishouding. Geschikt voor alle gezonde mannen en vrouwen.

amara

spijsverteringbevorderend

analeptica

pijnstillend middel

analgeticum

pijnstillend

anodynum

pijnstillend

anthelminthicum

antiwormmiddelen

antibiotisch

tegen het leven van micro-organismen gericht

antidiarrhoicum

tegen diarree

antidyscratica

bloedreinigend

antidyspeptica

darmmiddelen

antiflogistisch

ontstekingswerend

antihistaminicum

antiallergisch, remt afgifte histamine

antioxidant

beschermend tegen vrije radicalen

antiphlogisticum

ontstekingswerend middel

antipyretisch

koortswerend

antisepticum

ontsmettend, reinigend

antispasmodicum

krampstillend middel

antitussivum

middel tegen hoest

antiviraal

werkt de activiteit van virussen tegen

aromaticum

aromatische stof

bitter

spijsverteringbevorderend

calmativum

ontspannend, slaapbevorderend

cardiotonica

hartversterkend middel

carminativum

windverdrijvend middel

cholagoga

galopwekkend middel

coronair dilatator

kransslagader verwijdend middel

demulcens

verzachtend voor de slijmvliezen

diaforetica

zweetdrijvend middel

diaphoretisch

zweetdrijvend

digestivum

spijsvertering bevorderend middel

diureticum

urinedrijvend, stimulerend voor de nieren

diuretisch

urinedrijvend

elmoliëns

weekmakend, verzachtend

emeticum

braakverwekkend middel

emmenagoga

menstruatie bevorderend

expectorans

slijmoplossend (luchtwegen)

febrifugum

koortswerend middel

Fyto-oestrogeen Fyto-oestrogenen zijn plantsubstanties die een oestrogeen werking hebben. Hun chemische structuur is gelijk aan die van het vrouwelijke geslachtshormoon, maar de fyto-oestrogenen zijn veel minder sterk werkend dan dit vrouwelijke geslachtshormoon. De oestrogeen potentie van deze substanties loopt uiteen van 0,01% tot 0,5% van oestradiol. Fyto-oestrogenen komen in zeer kleine hoeveelheden voor in bijna elke plant, maar vooral soja en rode klaver bevatten duidelijk hogere concentraties. De fyto-oestrogeen-fenolen is het dominant type fyto-oestrogeen en zijn in de gehele plant aanwezig, tot 7% van het droge gewicht. Deze fyto-oestrogeen-fenolen behoren tot de Flavonoïden familie en maken onder meer deel uit van 7 subfamilies.

galactagogum

zog bevorderend middel

granulatie bevorderend

huidgroei bevorderend

haematica

bloedopbouwend middel

haemostaticum

bloedstelpend middel

heamostyptica

bloedstelpend middel

hepatica

levermiddelen

hygroscopisch

wateraantrekkend

laxans

ontlasting bevorderend

laxantia

laxerende middelen

purgans

afvoermiddel

purgatief

laxerend

roborantia

versterkend, opbouwend middel

secretie

klierafscheiding

sedativa

sterk kalmerend en slaapbevorderend

spasmolytica

ontkrampend middel

stimulans

opwekkend, energieverhogend

stomachica

maagmiddelen

stomachicum

maagmiddel

sudoriferum

zweetdrijvend middel

tonica

versterkend

toniserend

versterkend, eetlustopwekkend

Terug naar index

Bewerking

Bewerkingen kom je vaak tegen in recepten. een bewerking geeft aan, hoe om te gaan met de kruiden in een recept.

woord

betekenis

decoctum

opkooksel

extraheren

uittrekken, een extract maken

fermenteren

gisten, broeien

infusum

thee

maceraat

koud water aftreksel

Indicatie

Veel indicaties kom je tegen in het Latijn. Zie hier van een aantal de Nederlandse aanduiding. Uiteraard is de lijst bij lange na niet compleet. Het kan handig zijn zelf een geneeskundig zakwoordenboek aan te schaffen.

woord

betekenis

albuminurie

voorkomen van eiwitten in de urine

anaemie

bloedarmoede

angiomen

bloedvatgezwellen

anurie

onvermogen om urine af te scheiden

catarrh

ontsteking van een slijmvlies waarbij slijm wordt afgescheiden

climacterium

overgangsjaren

dermatitis

huidontsteking

dermatopathieën

huidziekten

dysmenorrhoe

pijnlijke menstruatie

dyspepsie

gestoorde spijsvertering

eczeem

huiduitslag

epilepsie

vallende ziekte

erotomanie

ziekelijke geslachtsdrift

fluor albus

witte vloed

furunkulose

optreden van vele steenpuisten

gastritis

ontsteking van het maagslijmvlies

hyperaciditeit

te hoge zuurgraad van het maagsap

hypoaciditeit

te lage zuurgraad van het maagsap

hysterie

zenuwziekte

koliek

kramp in de buik

meteorisme

winderigheid, opgeblazenheid

migraine

schele hoofdpijn

neuralgie

zenuwpijn

neurasthenie

zenuwzwakte

oedeem

vochtophoping in de weefsels

onanie

zelfbevlekking

paradentose

gaatjes in tanden en kiezen

retentiourinae

terughouding van urine in de blaas

scrofulose

klierziekte

Terug naar index

Plantendelen

In recepten of kruidenboeken kom je vaak delen van planten tegen in het Latijn. De specifieke aanduiding van het te gebruiken deel is niet onbelangrijk. De werking van de wortel kan verschillen van die van de bloem of het blad. Ook kunnen sommige delen van de plant zelfs giftig zijn. Reden waarom ze niet, of juist wel (met name in de homeopathie, als potentie) gebruikt worden in een recept.

woord

betekenis

amentum

katje

anthere

meeldraad

bacca (baccae)

bes (sen)

bulbus (bulbi)

bol (len)

cortex

schors of bast

flos (flores)

bloem (en)

folium (folia)

blad (eren)

folliculus (folliculi)

peul (en)

fructus

vruchten

gemmae

knop

herba

alle bovengrondse delen

lignum

hout

radix

wortel

rhizoma

wortelstok

semen

zaad

stigma (ta)

stamper (s)

stipes (stipites)

stengel (s)

stramento (um)

stro

summitates

takjes, twijgpuntjes

tuber (a)

knol (len)

Terug naar index

Receptuur

Een officieel recept wordt nog steeds opgesteld in het Latijn, waarbij men graag gebruik maakt van afkortingen.

woord

betekenis

a.c.

ante cenam = voor het eten

aa

gelijke delen

ad

(gevolgd door een gewicht) tot, aanvullen tot het genoemde gewicht

adjuvans

stuurmiddel

aqua

water

cardinale

hoofdmiddel

conc.

gesneden

constituentia

vulmiddel

cont.

gekneusd

corrigens

smaakverbeteraar

D.S.

dona (geef) en scribe (schrijf op het etiket)

g.

gram

gtt

guttae = druppels

guttae

druppels

p.c.

poste cenam = na het eten

pulvis

poeder

succus

vers sap

succus siropus

sap met suiker (siroop)

 


Gebruikte benamingen in Recepten:

Latijn Nederlands Afkorting
Bacca-baccae Bes-bessen Bacc.
Bulbus bol bulb.
Cortex schors,bast cort.
Flos-flores bloem,bloemen flor.
Folium-folia blad,bladeren fol.
Fructus vrucht fruct.
Glandula-glandulae klierhaar,klierharen gland.
Gemma-gemmae knop,knopen gem.
Herba (bloeiend) kruid herb.
Lichem mos lich.
Lichnum hout lign.
Percarpium vruchtschaal pericarp.
Pulpa vruchtvlees pulp.
Radix wortel rad.
Rhizoma wortelstok rhiz.
Semen zaad sem.
Stigma-stigmata stempel,stempels stigm.
Stipitis stengels stip.
Stramentum stro stram.
Strobulus-strobuli kegel,kegels strob.
Summitates (jonge)knoppen summ.
Tuber-tubera knol,knollen tub.
Turiones spruiten,uitlopers tur.

Terug naar index


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
       

De thee / Diversen / Vitaminentabel / Zwangerschap en Kruiden / Reiki / Links / Plantengids / Planten beknopt / Verzamelkalender /Gastenboek / Wie is Planthago /Bronvermelding / Home /

Design by Dreamweaver © Hakkie de Groot 2010