CARA

Wat is het

CARA is een afkorting van Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen.

In gewoon Nederlands : langdurige aandoeningen van de luchtwegen door allerlei verschillende oorzaken. Astma, brochitis, longemfyseem en hooikoorts behoren tot deze aandoeningen. Klachten of verschijnselen kunnen zijn :

• hoesten
• benauwdheid (+ angst te stikken)
• opgeven van slijm
• tranende ogen,
• lopende neus
• kortademigheid

Deze klachten kunnen direct ontstaan, maar ook pas na enkele uren (zelfs nog na 24 uur). Het is dan ook vaak moeilijk om de oorzaak van de klachten op te sporen.

Hoe krijgt een kind het

Door een erfelijke aanleg, waardoor het kind overgevoelig is voor bepaalde stoffen. Vooral de slijmvliezen van de neus en van de luchtwegen raken daardoor geïrriteerd, waardoor bovengenoemde klachten ontstaan. In de eerste levensjaren zijn kinderen zelden al echte CARApatiënten. Deze in aanleg gevoelige kinderen kunnen wel een huidreactie (dauwworm) vertonen of "altijd" verkouden zijn. Een vroege herkenning en zonodig behandeling van deze overgevoeligheid kan van groot belang zijn.

Voorbeelden van stoffen of prikkels, waarvoor overgevoeligheid kan bestaan en/of ontstaan zijn :

• huisstof
• huidschilfers
• schimmels
• stuifmeel
• luchtverontreiniging (rook!)
• geuren van cosmetische producten
• weersomstandigheden en temperatuurwisselingen
• spanningen en stress
• infecties

Wat kun je eraan doen

• niet roken thuis of in het kinderdagverblijf;
• goed ventileren
• hou rekening met de dingen waarop het kind reageert;
• Stel anderen ervan op de hoogte hoe de eventuele aanvallen doorgaans zijn en wat dan te doen; welke medicijnen de kinderen gebruiken en waar ze die hebben.
• je kunt het kind helpen als het een aanval van benauwdheid krijgt;
• breng de ouders van alle aanvallen op de hoogte, dit kan van belang zijn voor de behandeling
• de geuren van uw cosmetica kunnen overgevoeligheidsreacties veroorzaken!
• plaats het kind niet in een uitzonderingspositie!

Wat kan eraan gedaan worden in huis of in het kinderdagverblijf?

• het verblijf rookvrij houden
• Hou geen cavia's of hamsters. Een aquarium mag, alleen het visvoer werkt wel vaak allergisch
• geen bloeiende en sterk ruikende planten, geen droogboeketten
• houdt alles zoveel mogelijk stofvrij, eventueel door afsluitbare kasten; denk ook aan tekeningen aan de muur en geen textiele wandbekleding
• vocht en tochtvrij, maar wel goed ventileren!
• bij voorkeur een vloerbedekking die zo weinig mogelijk stof vasthoudt (linoleum, gladde synthetische vloerbedekking aan één stuk)
• vochtig afneembare meubelen
• katoenen of kunstvezelgordijnen
• verkleedkleren regelmatig wassen;
• speciale make-up en schmink
• bij aanschaf speelgoed letten op wasbaarheid en eventueel vullingen die een allergische reactie kunnen geven (kunstvezel vullingen zijn goed)
• pluche speelgoed vermijden
• geen plotselinge temperatuurwisselingen; ideaal is 1820 C in het lokaal en 1315 C op de gang
• geen verf of lijm met prikkelende stoffen
• stofvrij bordkrijt
• anti-allergeen matrassen,
• synthetische dekbedden

Aanvullende informatie

Nederlands Astma Fonds,
Larikslaan 1,
3831 AA Leusden.

GGD Flevoland,
afd. Algemene Gezondheidszorg of Jeugdgezondheidszorg,
tel. 0320-276211.

Consultatiebureau in de buurt.

BLAASONTSTEKING

Wat is het

Blaasontsteking is de meest voorkomende aandoening van de urinewegen. Het komt veel voor bij kinderen; meer bij meisjes dan bij jongens. Vaak merk je het niet, het kind is wat hangerig. Soms lijkt er iets anders aan de hand te zijn : een luchtweginfectie, oorpijn of darmklachten. Specifieke verschijnselen van blaasontsteking zijn :

• vaker aandrang om te plassen
• pijn bij het plassen
• kleine beetjes plassen

Bij alleen een blaasontsteking is er meestal geen koorts. Koorts, koude rillingen en pijn in de (lage) rug wijzen er op, dat de blaasontsteking samen gaat met een ontsteking van de nier of het nierbekken.

Hoe krijg je het

Meer dan 90% van de blaasontstekingen wordt veroorzaakt door een in de darm levende bacterie. Bij meisjes vindt besmetting vaak plaats door verplaatsing van de bacterieën van de anus naar de urinebuis en blaas. Dit kan door verkeerde hygiëne, maar ook door maden gebeuren. Bij jongens is er vaak een afwijking in de bouw van de urinewegen. De ontsteking wordt bevorderd als de plas te lang opgehouden wordt of als er nog urine achter blijft in de blaas na het plassen. Mogelijk bevordert afkoeling van het onderlijf eveneens infectie. De oorzaak kan ook zijn sexueel misbruik van het kind.

Wat kan je eraan doen

Aan de blaasontsteking zelf kun je niets doen. Wel kun je er op letten, dat :

• kinderen regelmatig plassen ze voldoende drinken;
• minder geconcentreerde urine vermindert de pijn bij het plassen
• meisjes leren urine of ontlastingsresten van voor naar achter af te vegen
• worminfecties voorkomen door de kinderen te leren de handen te wassen na elk w.c.gebruik en na het spelen in de zandbak
• kinderen voldoende warm gekleed zijn
• Urinepotjes of plakzakjes, verkrijgbaar bij de apotheek, in voorraad houden om eventueel urine van het kind op te vangen voor onderzoek. Dit moet dan voor 10 uur naar de huisarts worden gebracht.

HOOFDLUIS

Wat is het

Hoofdluizen zijn "kleine beestjes" ongeveer zo groot als een speldeknop en zijn bruin tot zwart van kleur. Ze kruipen het liefst weg voor licht en zitten dicht bij de hoofdhuid waaruit ze bloed opzuigen. Ze kunnen alleen leven op mensenhoofden. Hoofdluizen kunnen niet springen, wel lopen. Ze leggen eitjes, die neten genoemd worden en witgeel van kleur zijn. De neten lijken op roosschilfers, maar ze zitten vast gekleefd aan het haar. Roos zit niet vast. Neten vind je vaak in de nekharen, onder de pony en/of achter de oren. Een neet komt na 9 dagen uit. De luizen veroorzaken hevige jeuk; voor zover bekend dragen ze geen ziekten over.

Hoe krijg je ze

Voornamelijk via direct contact, luizen zijn echte overlopers. Kinderen zijn vaak extra gevoelig, omdat ze al spelend letterlijk de koppen bij elkaar steken. Via jassen, mutsen, sjalen (b.v. aan de kapstok), beddegoed kunnen luizen overlopen. Ook gebruik van dezelfde kam en borstel zorgt voor door geven.

Wat kun je eraan doen

Zodra je hoofdluis en/of neten ziet:

• kind en gezin behandelen
• op het kinderdagverblijf de andere ouders op de hoogte stellen, zodat zij hun kind goed kunnen nakijken.
• regelmatig goed nakijken van de kinderen op hoofdluis.

Als luizen snel worden opgemerkt en direct worden behandeld, kan een uitbarsting worden voorkomen.

Wat kan een kindercentrum doen

a. Ouders waarschuwen als er luizen en/of neten gesignaleerd worden en ouders laten melden als er in hun gezin hoofdluis is. Dit kan met behulp van :

• een artikeltje in het informatieboekje van het kindercentrum
• een speciale kennisgeving
• folders, die overigens ook in verschillende buitenlandse talen te verkrijgen zijn

b. Samen en in overleg met ouders een screeningsgroep in het leven roepen. Dit groepje kan zo nodig geschoold worden door de GGD.

c. Kapstokken :

• haakjes horen 10 cm van elkaar verwijderd te zijn
• niet overladen!

d. Beddegoed en kussens luizenvrij maken door wassen, stomen of door dit een week op te bergen in een dichtgebonden plastic zak.

e. Vloerbedekking goed zuigen.

f. Voor de behandeling zijn er verschillende bestrijdingsmiddelen bij apotheek of drogist verkrijgbaar, eventueel op recept van de huisarts. Ook de stofkam of nisskakam, waarmee ouders zelf regelmatig kunnen controleren, zijn verkrijgbaar bij apotheek en drogist. De behandeling na 9 dagen herhalen.

g. Melden bij de GGD indien er hoofdluis geconstateerd wordt (afdeling AGZ).

h. Aan de ouders duidelijk maken, dat schaamte niet nodig is : luizen leven van mensenbloed en dat vinden ze ook op een brandschoon, kortgeknipt hoofd.

Aanvullende informatie

Folder:

"Hoofdluis",
een uitgave van de GGD
afdeling Jeugd,
tel. 0320-276211.

LUIERUITSLAG EN STENEN

Luieruitslag
Luierstenen

LUIERUITSLAG

Wat is het

Rode billen komen voornamelijk voor bij kinderen, die nog "in de luiers" zijn. De roodheid wordt veroorzaakt door de urine en ontlasting. Omdat de huid altijd vochtig is, raakt de huid snel geïrriteerd.

Hoe krijg je het

• door onvoldoende wisseling van de luiers
• door zeepresten in stoffen luiers of het gebruik van wasverzachter
• door het gebruik van plastic broeken of strikslips, waardoor de huid langer nat blijft
• door een infectie

Wat kun je eraan doen

Luieruitslag kun je voorkomen door :

• regelmatig te verschonen, bij voorkeur direct na de voeding, omdat het kind dan meestal gaat plassen of poepen
• bij stoffen luiers azijn bij het laatste spoelwater doen om zeepresten te verwijderen
• geen wasverzachter gebruiken na het wassen
• de huid met vaseline insmeren om de huid tegen vocht te beschermen
• bij geringe roodheid meteen zinkzalf erop doen (dus geen olie)

Bij luieruitslag is het nodig of wenselijk om :

• vaker te verschonen
• als het weer of de omstandigheden het toelaten het kind even met de billen bloot laten liggen om de huid goed te laten drogen (ook de föhn kan goede diensten bewijzen)
• zeep tot een minimum beperken en zeepresten goed met water afspoelen (zeep kan de huid irriteren)
• de huid met olie schoonmaken verdient de voorkeur
• bij uitgebreide roodheid of kapotte huid zinkolie erop doen
• geen plastic broeken of strikslips gebruiken, maar wegwerpluiers (de huidige wegwerpluiers houden de huid beter droog dan stoffen luiers)
• treedt na een week geen verbetering op dan kan er sprake zijn van eczeem of een infectie (door schimmel of bacterie). Dan is het verstandig om met het kind naar de huisarts te gaan voor speciale zalf.

Opmerkingen

• Haal met een spateltje of wattenstaafje zalf uit de pot en niet met je "vieze" vinger. Gooi het spateltje hierna weg.
• Verschoon in een kinderdagverblijf ieder kind op een schone ondergrond, bijv. door papieren onderleggers te gebruiken of door het aankleedkussen na iedere verschoning af te soppen.
• Het gebruik van speciale babyzalven is duur en onnodig. Bovendien krijgen sommige baby's juist uitslag van het "lekkere luchtje".
• Het gebruik van uierzalf wordt afgeraden, omdat hierin stoffen zitten, die juist de uitslag kunnen bevorderen.
• Ook het gebruik van babypoeder wordt afgeraden, omdat dit bij luieruitslag een infectie kan bevorderen.

LUIERSTENEN

Wat zijn het

In de luier wordt een geleiachtige substantie gezien met kleine kristalletjes erin (luierstenen).

Hoe krijg je het

Dit onschuldige verschijnsel treedt op wanneer sterk vocht absorberende luiers worden gebruikt. Alle urine wordt door de luier opgezogen, waardoor afvalstoffen, die in de urine zitten, in de vorm van kristalletjes achterblijven.

Wat kun je eraan doen

Er is niets aan de hand, dus je hoeft je niet ongerust te maken.

© Zorgnetwerk Flevoland 2000